Toen ik een paar jaar geleden op de wijngaard van mijn familie kwam wonen, kreeg ik er alle kennis en ervaring bij waarmee mijn voorouders originele wijnen maakten van buitengewone druiven, geoogst van al even speciale grond.

– Eric Fitan – Voorzitter van de vereniging van wijnbouwers in Saint Mont –

Geschiedenis

De wijnstreek van Saint Mont wordt voor het eerst genoemd in 1050, toen Benedictijner monniken de abdij van Saint-Mont stichtten. Pelgrims onderweg naar Santiago de Compostela verspreiden de goede naam van de wijnen uit dit gebied verder. Later, in de 16e en 17e eeuw, worden die wijnen ook geëxporteerd. De rivier de Adour ontwikkelt zich dan tot een van de belangrijkste routes voor de handel langs de rivieren en overzee. Wijn uit Saint Mont ging naar Bayonne en Vieux Boucau, en werd daar overgeladen op schepen naar Nederland en Engeland.

De wijnstreek breidt zich uit, zijn wijnbouwers organiseren zich en besluiten in 1957 om een corporatie op te richten die de belangen van de “Côtes de Saint Mont” moet behartigen. Het was de eerste stap op weg naar officiële erkenning van de bijzondere eigenschappen van hun wijngebied. Om verder te komen en uiteindelijk het AOC- label te bemachtigen, pakken ze de zaken systematisch aan. Zo werd het productiegebied ingekrompen, werden de beste percelen geselecteerd, oorspronkelijke druivensoorten weer aangeplant, teeltmethodes geoptimaliseerd enz…

In 2011 worden al deze inspanningen beloond met de toekenning van het AOC-label aan een gebied van 1200 hectare.

Bodem

De benaming Saint Mont mag worden gebruikt voor de eerste hellingen van de pre-Pyreneeën, halverwege de Pyreneeën in het zuiden en de Atlantische Oceaan in het westen. De percelen liggen op hellingen aan beide kanten van het dal van de rivier de Adour en zijn zijtak, de Arros. Ze strekken zich uit over de hellingen in het hart van een landbouwgebied, waar op de vlakke delen veel graan wordt verbouwd en ook veeteelt erg belangrijk is.

De wijnstreek van Saint Mont dankt al zijn rijkdom aan de nabijheid van de Pyreneeën, gecombineerd met de invloeden van de oceaan.

De temperaturen zijn er doorgaans zacht en homogeen. Wel kan de hoeveelheid neerslag in het oostelijke en het westelijke deel flink verschillen. Als de druiven worden geoogst, zo tussen het eind van de zomer en het begin van de herfst, is het er vaak warm en droog, vooral onder invloed van de “föhnwind” die in deze periode vaak vanuit het zuiden opsteekt. Daardoor kunnen de druiven, waaronder met name de Tannat en diverse Mansengsoorten, volmaakt rijp worden geoogst. Dit gebied dankt zijn “appellation” niet alleen aan het klimaat, maar ook aan de bodemgesteldheid, die de wijn zijn kenmerkende eigenschappen geeft. In het gebied van Saint Mont komen drie typerende grondsoorten voor.

Die zijn ontstaan bij de vorming van de Pyreneeën en hebben een complexe samenstelling. Daarom hebben de wijnboeren van Saint Mont zich er jarenlang in verdiept, om altijd de beste kwaliteit druiven te kunnen oogsten (ligging van de percelen, bodemsamenstelling, neerslag, druivensoorten enz.). Het gebied rond Aignan bestaat hoofdzakelijk uit roestbruin zand dat « Sables Fauves » wordt genoemd. Dat is een mariene formatie uit het tertiair, waarvan de zuidelijke grens samenvalt met de grens van het wijngebied. Bij Plaisance du Gers maakt het roestbruine zand plaats voor zachte kalkhoudende zandsteen, waarvan de kalkbanken duidelijk in het landschap aanwezig zijn. Op deze ondergrond hebben zich op het zandsteen « kleiachtige en kalkhoudende bodems » ontwikkeld. Tot slot kenmerkt het gebied rond Saint Mont zich door « compacte en heterogene kleigrond », die soms vermengd is met conglomeraat.

Druivenrassen

De pre-Pyreneeën zijn de bakermat van vele druivenrassen, die tegenwoordig overal ter wereld worden gebruikt voor de wijnbouw. Het klooster van Saint-Mont ligt aan de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella en is erg belangrijk geweest voor het behoud en de diversificatie van druivenrassen. Hier wisselden monniken namelijk hun geheimen over het maken van wijn uit en ruilden zij druivenrassen. Daarom vind je tegenwoordig in het gebied van de AOC de belangrijkste particuliere museumwijngaard in Frankrijk.

In deze Museumwijngaard staan zelfs nog onbekende druivenrassen. Dankzij het werk van de AOC-wijnbouwers blijven zijn rijke biodiversiteit en een bodem met heel specifieke eigenschappen behouden. Een aantal druivenrassen die tegenwoordig overal ter wereld worden gebruikt, komen oorspronkelijk uit deze pre-Pyreneeën, zoals ook wordt bevestigd door vooraanstaande deskundigen op het gebied van wijnstokken. Zo besloten de wijnbouwers in 1980 om voortaan alleen nog maar oude en inheemse druivenrassen te gebruiken, die allemaal afkomstig waren uit dit gebied van de pre-Pyreneeën.

Rode druivenrassen :

  • Tannat
  • Pinenc (Fer Servadou)
  • Cabernet Franc et Sauvignon

Witte druivenrassen :

  • Petit et Gros Manseng
  • Petit Courbu
  • Arrufiac